Twentse toeslagenslachtoffers geschokt

Hoe ingewikkeld is het eigenlijk? Best wel!

Ik deelde laatst iets op social media over de toeslagenaffaire. Waarbij ik de vraag van een vriendin kreeg (die in de sociale sector werkt en best wel heel veel weet) wat nou de rol van de gemeente is. Ik zal jullie mijn gesprekje laten meelezen Het wordt dan direct duidelijk is met welke vragen onze inwoners eigenlijk zitten. En hoe moeilijk het is voor mensen, die niet de inhoud van dit dossier en politiek van dichtbij meemaken, om daar inzicht in te krijgen. Dit ligt niet aan onze inwoners, maar aan hoe de politiek niet in staat is om (uit de wirwar van regels en bestuurslagen en de verantwoordelijkheden die daarbij horen) een duidelijk verhaal te vertellen aan onze inwoners. Daarna zal ik uit artikelen van de Tubantia en Oost een kort overzicht geven van wat er nu weer aan de hand is en vervolgens heb ik Narda gevraagd of zij er nog iets meer over wil vertellen.

Mijn Social Media gesprek naar aanleiding van het artikel van Oost

Vraag: “Gewoon een stomme vraag, maar waarom niet als gemeente ( ook overheid) je eigen burgers ,die kunnen aantonen dat zij slachtoffer zijn van deze toeslagenaffaire, compenseren. Nou ja, gewoon kwijtschelden? Kan de gemeente de strijd aan met hun grote broer Den Haag. En zijn de gezinnen in een klap klaar en kunnen ze gaan verwerken en hopelijk weer gaan leven zonder steeds en zorgen?”

Antwoord: “probleem is dat de gemeente daar helemaal niets over te vertellen heeft. Via lobbyen in Den Haag door bijvoorbeeld de VNG (De Vereniging van Nederlandse Gemeenten, RH) kan er druk worden uitgeoefend, maar dat is het. Kwijtschelden is uiteraard een goed idee. Dan missen we wel een groot deel immateriële schade. Mensen die hun huis zijn kwijtgeraakt, uithuisplaatsing van kinderen, scheiding, achteruitgang van mentale gezondheid. En dan vergeet ik vast en zeker nog wel wat. Mensen willen ook hun gegevens hebben, die geregistreerd zijn door de overheid, en niet zwart gelakt. Waarom staan zij op die lijst? Is er sprake van discriminatie op achtergrond, achternaam, etniciteit?”

Vraag: “immateriële schade is een schuld die je helaas maar gedeeltelijk in geld kunt uitdrukken. Hoogstens als gemeente heel goed mee kijken welke zorg je nog daarop kunt inzetten. Maar dat de gemeente niets te vertellen heeft is natuurlijk niet geheel waar, je bepaald altijd nog zelf waar je geld naar toe gaat ten aanzien van je burgers. Alle overleggen, overal aankloppen voor hulp kost, etc, kost ook zoveel geld. Kun je beter besteden aan schuld kwijtschelden”

Vervolgens: “Los van het feit dat de overheid veel dieper door het stof zou moeten en oprechte excuses moet gaan aanbieden..”

Antwoord: “voor een deel mee eens. Enschede doet enorm veel extra op het gebied van inkomensondersteuning en armoedebestrijding. Met 30 miljoen bezuinigingen voor komend jaar, zal daar niet wat bijkomen, helaas.”

De vraagsteller begint met “Gewoon een stomme vraag,” Nee, helemaal niet, stel ze vooral. Terechte vragen en soms moeilijk uit te leggen. Zelfs als volksvertegenwoordiger weet je het soms ook niet, helemaal niet als het je specialiteit niet is. Gelukkig hebben we fractievoorzitter Narda in onze gelederen, die hier dan weer alles van weet. Ook zij loopt nog steeds tegen een Overheid aan, die er in dit geval niet voor onze burgers is. Haar bijdrage vinden we aan het eind. Eerst in begrijpelijke taal, wat Tubantia en Oost ons te vertellen hebben, hoe het er op dit moment voorstaat:

Beeld Joris van Gennip

Twentse toeslagenslachtoffers geschokt: ‘Wel erkenning, geen oplossing. Komt er ooit een einde aan?’

Een nieuw rapport over de hersteloperatie van het toeslagenschandaal is vernietigend. Het proces duurt te lang en is te ingewikkeld. Slachtoffers zijn het vertrouwen in de overheid kwijt. De commissie die het onderzocht, zegt dat het sneller en simpeler moet. Maar als het zo doorgaat, kan het nog twintig jaar duren voordat iedereen is geholpen. Zelfs met alle aanbevelingen zal de einddatum van 2027 niet worden gehaald.

De commissie, onder leiding van oud-Kamerlid Chris van Dam, adviseert twee duidelijke routes. De eerste route is voor emotioneel en financieel herstel via een speciale stichting. De tweede route is voor ouders die hun schade via een advocaat willen verhalen.

Ouders willen afsluiting

Riemke Jansen uit Enschede is één van de slachtoffers. Zij reageert geschrokken. „Er is geen eind in zicht. Wij willen dit afsluiten, maar het blijft maar doorgaan. Elke keer worden deadlines verschoven. Dat is zo teleurstellend.”

Jansen zegt dat het schandaal al 24 jaar haar leven beïnvloedt. In 2001 kwam ze op een fraudelijst, maar ze weet nog steeds niet waarom. „Hoe kunnen ze zeggen dat ik in het beste geval nog drie of vier jaar moet wachten? Het is heel pijnlijk. Ze zien niet wat dit doet met onze gezondheid en die van onze kinderen.”

Advocaat: overheid houdt zich niet aan beloften

Ook sociaal-advocaat Narda Teke-Bozkurt, die 180 slachtoffers bijstaat, is kritisch. „De hersteloperatie is veel te ingewikkeld en te bureaucratisch. De overheid houdt zich niet aan haar beloften. Dat maakt slachtoffers erg teleurgesteld.”

Teke-Bozkurt zegt dat de overheid het vertrouwen van de ouders moet herstellen. „De overheid moet stoppen met wantrouwen en ophouden met steeds de regels veranderen. Dat is echt nodig om verder te komen.”

Problemen met dossiers

Slachtoffer Edwin Vos uit Enschede voelt zich ook niet serieus genomen. Hij kreeg onterecht het stempel ‘fraudeur’ en verloor alles. Tot op de dag van vandaag zit hij financieel en sociaal aan de grond. „Het wantrouwen en de controles kosten meer geld dan het helpen van de slachtoffers,” zegt Vos.

Veel ouders willen hun volledige dossier zien. Nu zijn veel stukken zwartgemaakt en krijgen ze geen duidelijkheid. Dit zorgt voor meer wantrouwen en bezwaren tegen de Belastingdienst.

Overheid belooft beterschap

Staatssecretaris Sandra Palmen (NSC) nam het rapport in ontvangst en zei dat de adviezen haar aanspreken. „Wat er is gebeurd, kunnen wij niet ongedaan maken. Maar we kunnen wel kijken naar wat mensen nodig hebben om verder te gaan.”

Toch voelt deze erkenning leeg voor slachtoffers zoals Riemke Jansen. „Hoe vaak kun je sorry zeggen? Ik wil afsluiting, psychische hulp voor mijn kinderen en mezelf, en al die ordners eindelijk in de afvalbak gooien.”

Beeld: Emiel Muijderman

De reactie van Narda Teke-Bozkurt:

Hersteloperatie toeslagenaffaire: geen tijd meer te verliezen

De toeslagenaffaire heeft tienduizenden gezinnen diep geraakt. Het recente rapport bevestigt opnieuw dat de hersteloperatie te langzaam en te bureaucratisch verloopt. De PvdA eist snelle, ruimhartige compensatie en een fundamentele verandering in hoe de overheid met burgers omgaat. We koppelen onze kernwaarden bestaanszekerheid, solidariteit en gelijke kansen aan concrete oplossingen uit ons verkiezingsprogramma.

1. De hersteloperatie moet sneller en eenvoudiger – bestaanszekerheid voorop

De overheid heeft ouders onterecht als fraudeur bestempeld, met verwoestende gevolgen. Nu blijkt dat slachtoffers in het beste geval nóg jaren moeten wachten op compensatie. Dat is onaanvaardbaar. De PvdA wil:
✔️ Een snellere, simpele en ruimhartige compensatie zonder eindeloze bureaucratische barrières.
✔️ Directe financiële ondersteuning voor gezinnen die nog steeds in de problemen zitten.
✔️ Structureel toezicht op de hersteloperatie, zodat de overheid haar beloftes nakomt.

🔹 Uit ons verkiezingsprogramma: De overheid moet werken voor mensen, niet tegen hen. We willen een betrouwbare, sociale overheid die burgers centraal stelt, niet de systemen.

2. Volledige transparantie – een overheid die solidair is met haar burgers

Veel ouders weten nog steeds niet waarom ze als fraudeur zijn bestempeld. Ze krijgen zwartgelakte dossiers en worden in bezwaarprocedures gedwongen. Dit wantrouwen moet stoppen. De PvdA eist:
✔️ Volledige inzage in dossiers zonder onnodige geheimhouding.
✔️ Snellere en onafhankelijke toetsing van compensatiebesluiten.
✔️ Een overheid die verantwoordelijkheid neemt in plaats van slachtoffers in juridische gevechten te dwingen.

🔹 Uit ons verkiezingsprogramma: We bestrijden de wantrouwende overheidscultuur en zorgen ervoor dat transparantie en burgerrechten worden versterkt.

3. De menselijke maat moet terug – solidariteit in beleid

De toeslagenaffaire is geen losstaand incident, maar een gevolg van een overheid die blind vertrouwt op algoritmes en controlemechanismen. Dit moet fundamenteel anders:
✔️ Een cultuuromslag binnen de overheid waarbij burgers als mens worden behandeld.
✔️ Afschaffing van discriminerende algoritmes en risicoprofielen.
✔️ Meer menselijke maat in de Belastingdienst en andere uitvoeringsorganisaties.

🔹 Uit ons verkiezingsprogramma: We bouwen aan een sociale en rechtvaardige overheid die handelt vanuit vertrouwen in plaats van wantrouwen.

4. Psychosociale hulp voor ouders en kinderen – gelijke kansen voor herstel

De schade van de toeslagenaffaire is niet alleen financieel, maar ook psychologisch en sociaal. Daarom wil de PvdA:
✔️ Directe toegang tot psychologische en sociale hulp voor gedupeerden en hun kinderen.
✔️ Een fonds voor langdurige ondersteuning van gezinnen die blijvende schade hebben opgelopen.
✔️ Actieve betrokkenheid van gemeenten bij de hulpverlening, zodat deze laagdrempelig en toegankelijk is.

🔹 Uit ons verkiezingsprogramma: Iedereen verdient gelijke kansen, ook in herstel. We investeren in mentale gezondheid en ondersteuning, zodat niemand er alleen voor staat.

5. Rechtvaardige compensatie, ook via de rechter – bestaanszekerheid mag geen strijd zijn

Slachtoffers moeten zonder tegenwerking naar de rechter kunnen stappen als dat nodig is. De overheid mag zich niet blijven verzetten tegen eerlijke schadevergoedingen. Daarom pleiten wij voor:
✔️ Onafhankelijke deskundigen die de werkelijke schade bepalen.
✔️ Een overheid die niet langer procedeert tegen slachtoffers, maar hun claims serieus neemt.
✔️ Wettelijke verankering van ruimhartige compensatie, zodat slachtoffers eindelijk kunnen herstellen.

🔹 Uit ons verkiezingsprogramma: Rechtsbescherming is een grondrecht. We zorgen ervoor dat iedereen toegang heeft tot een eerlijke en onafhankelijke rechtsgang, zonder financiële of bureaucratische drempels.

Conclusie: genoeg is genoeg, tijd voor actie

De toeslagenaffaire heeft het vertrouwen in de overheid diep beschadigd. De PvdA blijft strijden voor een snelle en rechtvaardige oplossing. Slachtoffers mogen niet nog langer de dupe blijven van traagheid, bureaucratie en wantrouwen. Het kabinet moet nu daadkracht tonen en de hersteloperatie versnellen. Wij blijven strijden voor een overheid die er is voor haar burgers – en niet andersom.

Bronnen

Oost: https://www.oost.nl/nieuws/3306547/enschedese-advocaat-toeslagenouders-overheid-heeft-beloften-niet-waargemaakt
Tubantia: https://www.tubantia.nl/enschede/twents-toeslagenslachtoffer-geschokt-na-advies-hersteloperatie-wel-erkenning-en-geen-oplossing-komt-hier-ooit-een-einde-aan~a1cdf77f/

Extra achtergrond artikel:

“Stoppen is geen optie”