Jaarrekening: de boeken op orde of rekening voor de toekomst?

De gemeentelijke jaarrekening is een jaarlijks verplicht nummer waarin de gemeente verantwoording aflegt over het gevoerde beleid. Echt gebruiken waarvoor deze bedoeld is, gebeurt eigenlijk nooit. En dat is zonde. Het is vooralsnog vooral een financieel document, terwijl het verhaal achter de cijfers is wat telt.

Momentopname
De jaarrekening is een momentopname. Eentje die geen inzicht geeft in de betekenis op lange termijn. Je kan soms besluiten geen geld uit te geven, wat dan leidt tot hogere uitgaven in de toekomst. En wie gaat die dan betalen? Het klinkt altijd mooi als de gemeente geld overhoudt, maar als het niet besteed wordt waarvoor het bedoeld is, dan is daar ook iets van te vinden.
De analyse van de betekenis van de cijfers ontbreekt in de jaarrekening. Dat maakt het dus moeilijk te controleren of het gevoerde beleid heeft geleid tot positieve effecten.

Signalen uit de samenleving.
Tegelijkertijd zien we wel verontrustende signalen vanuit de samenleving.
Zo is de sportdeelname van 92 naar 89 procent gedaald. Een zorgelijke ontwikkeling, waarbij de zorgen versterkt worden door het feit dat de coalitie stevig het mes in het sportbudget wil zetten, omdat ze vindt dat de stad dat zelf maar moet oplossen.
Op sommige plekken komen dergelijke beslissingen hard aan: in Glanerbrug bijvoorbeeld, waar ze moeten vrezen dat ze binnenkort naast geen dorpshuis en bibliotheek ook geen zwembad meer hebben. Ontwikkelingen waar we ons zorgen over maken, maar waar we vooralsnog geen meerderheid voor hebben om er iets aan te doen. De coalitiepartijen D66, VVD, CDA, Burgerbelangen en ChristenUnie zetten die kaalslag met veel kracht door.
Ook het onderhoud van de openbare ruimte baart ons zorgen. Kijken of het allemaal wat minder kan is prima, maar niet als dat ten koste gaat van de veiligheid en leefbaarheid. De waardering van de burgers is al omlaag gegaan, maar zal dat vermoedelijk nog meer doen. Bermen worden verzamelplaatsen van afval, er ontstaan onveilige situaties bij kruispunten en op het Kennispark is de bebording niet meer te lezen door het hoge onkruid. Enschede straalt zo een armoedige stad uit, en dat gaat ten koste van de waardering van de stad.

Juiste investeringen doen
Het lijkt allemaal zo mooi, dat huishoudboekje op orde. Voor de dag van vandaag, maar morgen is meer de vraag. Perspectief en continuïteit maken plaats voor onzekerheid. De meest kwetsbaren in de stad worden daar de dupe van. Niet de mensen die zich prima zelf kunnen redden. Het gaat economisch weer beter, daar moeten we allemaal van profiteren.
Dat vraagt om de juiste investeringen. Investeringen die echt wat opleveren voor de stad, niet slechts op de bankrekening. In zorginnovatie bijvoorbeeld, die ons de helpende hand moet bieden om de toenemende zorgvraag aan te kunnen. Maar op dat vlak is het angstvallig stil in deze jaarrekening. Een jaarrekening kijkt wellicht terug, maar dat moet wel met een schuin oog naar de toekomst.