De PvdA heeft het verzoek gedaan om het dilemmadocument Jeugdhulp te agenderen in de stedelijke commissie van 4 december voor een oriënterende politieke bespreking. Wij hebben het document aangereikt gekregen voorafgaand aan de begrotingsbespreking en naar aanleiding van twee randprogramma‘s en een verdiepende sessie met het ambtelijk apparaat besproken. Er zijn ons toen een aantal zaken verduidelijkt en hebben wij als raad ook een poging gedaan onze rol hierin duidelijk te krijgen.
In het Jeugdhulp dossier is veel aan de hand. Van het inzetten van de juiste hulp op het juiste moment tot aan het inkoopmodel samen met de 14 gemeenten. Er zijn veel knoppen waaraan gedraaid zou kunnen en moeten worden maar veel van die keuzes voor welke knoppen zijn nauwelijks door 1 gemeenteraad alleen te maken. We hebben ook nog eens wettelijk de opdracht hebben om er een regionaal arrangement van te maken. Toch gaat het om onze stad en onze burgers en om onze middelen die we maar één keer kunnen inzetten. Daarom zijn we als raad op zoek gegaan naar de kaders waarop wij wel invloed kunnen uitoefenen.
In het dilemmadocument worden een aantal zaken voorgesteld met de voors- en tegens waar we iets van zouden kunnen vinden. De vraag is echter of de keuzes die gemaakt worden ook werkelijk tot een kostenreductie zullen leiden, want ook dat zijn aannames. Er is per saldo te weinig rijksbudget beschikbaar. Daarvoor heb ik ook samen met een grote groep andere woordvoerders van lokale PvdA -fracties al en bericht naar Sharon Dijksma gestuurd.
De PvdA denkt dat er meer moet gebeuren om de wezenlijke veranderingen te realiseren. Er moet een ware paradigma-shift plaatsvinden. Hoewel de instellingen voor de zorg erg meedenken om tot een andere insteek te komen, zien we een systeem dat niet erg verandert. Gemeenten en aanbieders van jeugdhulp houden elkaar in de houdgreep van zo voordelig mogelijk inkopen/verkopen. Weer een voorbeeld van marktwerking in de zorg die niet meer over kwaliteit en mensen gaat.Iedereen heeft het gevoel dat we het hele speelveld niet kunnen overzien. De gebrekkige overdracht van beschikbare cijfers over de behoefte aan jeugdzorg is om te beginnen al een verkeerde startsituatie geweest. Eigenlijk weet niemand waar het precies over gaat, welke omvang er behoefte is en waarom er steeds meer beroep gedaan wordt op de jeugdzorg.
Taskforce
Ik heb de wethouder meegegeven dat er een (regionale) taskforce zou moeten komen die zowel de inhoudelijke kwaliteit als de kostenaspecten van de huidige jeugdzorg volledig onder de loep neemt. En die ook voorstellen doet voor echte innovatie en transformatie. Meer naar de voorkant, preventief en vroeg signalerend. Maar ook niet schromen door te verwijzen als specialistische hulp wel nodig is.
In het voorgelegde dilemmadocument Jeugdzorg stonden een aantal scenario’s die de kosten zouden kunnen terugdringen.
Ik noem ze hier:
- Door wachtlijsten laten ontstaan en alleen ernstige problemen aan te pakken
- Uitgavenplafond instellen bij zorginstellingen
- Bezuinigen op wijkteams en uitvoering uitvoeren
- Bepaalde producten uit het menu halen
- Inkomens afhankelijke bijdrage invoeren
- Tarieven eenzijdig verlagen van zorgaanbieders
- Strenge onafhankelijke specialistische toegangsteams voor Jeugdwet
- Openstellen nieuwe toetreder met uniek concept
- Budget voor Jeugdhulp verhogen.
Wachtlijsten onbespreekbaar
Voor ons zijn wachtlijsten onbespreekbaar maar het aantal aanbieders mag terug. Maatwerk is altijd een oplossing voor die ingewikkelde gevallen die een heel speciaal aanbod nodig hebben. Daarvoor hoef je niet over de 300 aanbieders te contracteren. De relatie met de aanbieders hoeft wat ons betreft ook niet op inkoopmodellen te berusten. Volgens ons is dat een beklemmend afsprakenkader dat alle jeux uit het werk perst en nooit tot de broodnodige innovatie leidt.. Meer vrijheid van beide kanten is gewenst.
Ook zijn we er van overtuigd dat de gemeente meer samenwerking moeten hebben met externe verwijzers, bijvoorbeeld met de huisartsen! Ik heb de wethouder gevraagd volop inzetten op het versterken van die relatie. Maar dat betekent ook dat de gemeente kwalitatief goed opgeleide wijkcoaches kent die op het goede moment de juiste hulp bieden, doorverwijzen of elders zoeken. Dat is nu niet overal geborgd. Ook daarin moet flink geïnvesteerd worden.
En als laatste zou er een adviesteam met extra expertise in de specialistische Jeugdhulp beschikbaar moeten zijn. Zij kunnen zowel adviseren over het inzetten van hulp in het voorliggende veld als het indiceren voor specialistische jeugdzorg.
Wij denken dat Enschede het voortouw moet nemen in het regionale arrangement om toe te werken naar een meer adequate Jeugdhulp en een beter afsprakenkader met de regionale aanbieders zodat we in 2019 een echte transformatie hebben doorgemaakt. We willen immers dat de jeugd in geborgenheid, in veiligheid en in een vertrouwde omgeving kan opgroeien.
Als ouders het niet alleen kunnen, kunnen we als omgeving een steun in de rug zijn.
