Gemeente wacht flinke financiële opgave

De laatste Zomernota en begroting van de huidige raadsperiode worden ingewikkeld. Liefst 14,4 miljoen euro komt het College van B&W tekort om dit jaar binnen de begroting te blijven. Voor de komende jaren is dat beeld niet veel rooskleuriger. En dat betekent wellicht moeilijke keuzes.

Transitie in het sociale domein

Voor het financiële tekort van de gemeente zijn een aantal oorzaken aan te wijzen. De grootste knelpunten zitten in het sociale domein. In Enschede zijn we er nog onvoldoende in geslaagd echt een transitie te maken zoals die voorzien is. Het idee van meer samenwerking, minder in hokjes denken en zorgen dat we meer preventie toepassen is nog niet volledig ten uitvoer. Dat vraagt nog veel werk (en investeringen) terwijl tegelijkertijd de huidige inzet moet worden voortgezet. Want op veel plekken in de stad is die zorg hard nodig!

• Nadat de gemeente werd teruggefloten door de Centrale Raad van Beroep over de huishoudelijke hulp, moest het beleid op de schop. Een goede zaak voor de rechtspositie van cliënten, maar de kosten van de uitvoering stijgen wel met 2,4 miljoen euro.
• Zowel bij de WMO als bij de Jeugdhulp ontstaan er tekorten door twee oorzaken: er wordt meer gebruik gemaakt van de voorzieningen waardoor de kosten toenemen. Veel regelingen zijn min of meer open-einde-regelingen: regelingen die je verplicht bent uit te voeren voor iedereen die zich meldt. Het is doorgaans moeilijk de kosten daarvan heel nauwkeurig in te schatten. Aangezien de transitie in het sociale domein nog niet echt haar vruchten afwerpt, is de zorgvraag nog niet afgenomen. En ook nemen de budgetten die we van het Rijk ervoor krijgen af. Samen telt dat op tot tekorten van 5,5 miljoen euro voor Jeugdhulp en 3,0 miljoen euro voor de WMO.
• Een ander knelpunt is de sociale werkvoorziening. Landelijk is daar sterk op bezuinigd en dat gaat de komende jaren nog wel even door. Enschede heeft een relatieve grote doelgroep voor de sociale werkvoorziening en moet dus zelf geld bijpassen. Het tekort over 2017 is zo’n 1 miljoen euro. Ook de komende jaren is een tekort voorzien.

Tel daarbij bij op dat Enschede in de financiering van het Rijk nou niet echt gunstig toebedeeld wordt, bijvoorbeeld op het gebied van bijstand. Dat maakt het beeld nog wat minder rooskleurig. Al jarenlang voert de stad er lobby voor, maar nog zonder succes.

Bedrijventerreinen

Een ander probleempunt is het afboeken van bedrijventerreinen. Enschede heeft in de afgelopen jaren vele miljoenen moeten afboeken op het grondbeleid. Echter, de bodem is nog niet bereikt: in Twente zijn nog steeds te veel plannen voor nieuw te realiseren bedrijventerreinen en kantoorgebouwen. Daar moet het mes in, en dat raakt de gemeenten in de portemonnee. De kosten daarvan lopen in de miljoenen en komen vooral op het bordje van de gemeenten. Momenteel is de gemeente Enschede met provincie en andere gemeenten in gesprek hoe we er voor kunnen zorgen dat er weer een gezonde markt voor ruimte voor bedrijvigheid ontstaat.

Blijven investeren

Maar voor Enschede is het ook van belang dat we blijven investeren. Op papier is het een makkelijke oplossing om nieuwe investeringen in de stad dan maar niet te doen of uit te stellen. Echter, dat brengt ook weer veel negatieve gevolgen mee voor de stad. De afgelopen jaren hebben we veel geïnvesteerd in de binnenstad. Die investeringen betalen zich nu uit in meer economische groei en banen. Het laat zien hoe nodig het is dat we blijven verbeteren en vernieuwen.

We hebben ons ook sterk gemaakt voor een ambitieuze Agenda van Twente, om te zorgen dat de economie doorgroeit en het veel extra werkgelegenheid oplevert. Veel werkgelegenheid is ook belangrijk voor de portemonnee van de gemeente, omdat er daardoor minder uitkeringen verstrekt hoeven te worden. En zo zijn er meer investeringen die keihard nodig zijn om te zorgen dat Enschede zich blijft ontwikkelen, ten gunste van de inwoners.

Naar oplossingen

Een moeilijke situatie dus die vraagt om creativiteit. De komende maanden moeten de verschillende partijen in de gemeenteraad en het college goed samenwerken om een passende oplossing te vinden voor de financiële situatie. Daarbij blijft altijd het uitgangspunt dat we er moeten zijn voor hen die dat nodig hebben en we er ook voor moeten zorgen dat Enschede zich verder ontwikkelt.