Daklozenopvang: het houdt niet op

Al gravend in de archieven kom ik uit bij september 2013. GroenLinks komt met schriftelijke vragen over de daklozenopvang in Enschede. Door een gebrek aan doorstroommogelijkheden wordt opvang voor daklozen geweigerd. En het heeft niet alleen met doorstroming te maken. Het college geeft in 2013 aan: “De capaciteit in Enschede is de afgelopen jaren met 42 verminderd”. Nou daar sta je dan als grootste gemeente in Overijssel.

Zes jaar later, november 2019. Ik dien schriftelijke vragen in mede namens GroenLinks en de ChristenUnie. Er wordt aandacht gevraagd voor een nieuwe groep daklozen die niet verslaafd zijn of met psychiatrische aandoeningen kampen. Er wordt zelfs een voorbeeld gegeven van een project uit Amsterdam.

De Regenboog Groep in Amsterdam is het project ‘Onder de pannen’ gestart. Het gaat vooral om mensen die door verlies van hun baan of door een scheiding op straat terecht komen. Het doel van het project is om mensen snel onderdak te bieden, zodat zij niet verder afglijden en afhankelijk raken van hulpverlening en mogelijk van de (dure) nachtopvang. Deze nieuwe daklozen worden tijdelijk ondergebracht bij mensen die een kamer beschikbaar hebben en bereid zijn een stadsgenoot hulp te bieden. Degene die onder dak gebracht wordt, betaalt hiervoor huur en een onkostenvergoeding.

We stellen dus niet alleen vragen maar komen ook nog eens met een voorbeeld als oplossing. Maar ja “Het college is nog niet overtuigd of dit aanbod voor Enschede een alternatief is. Tegelijkertijd vinden we dit wel een voorstel met potentie, niet alleen voor daklozen maar wellicht ook voor andere doelgroepen.” Er zijn altijd mitsen en maren om tot een oplossing te komen. Dus uiteindelijk betekent dat in Enschede: laten we het maar niet doen. En de slachtoffers zijn hier de daklozen.

Snel weer verder, want we zijn nog niet klaar. In juli 2021 riepen we het college in een voorstel (motie) op om vaart te maken. Een procesplanning aan te leveren met de benodigde woon- en opvangvormen/-behoeftes voor de komende jaren en te streven naar duurzame oplossingen. Tijdelijke huisvesting te organiseren wanneer nodig. Ruim een jaar later, september 2022: “Wij vinden dat in Enschede niemand op straat hoeft te slapen.” Dat is ons standpunt. Het hele artikel is op onze website na te lezen. Weer wordt er aandacht gevraagd voor (dreigende) daklozen in Enschede. Bijvoorbeeld door in te zetten op flexwoningen, meer paradijsvogelwoningen of andere passende oplossingen.

Deze winter 2022/23 gaat de winternachtopvang van 1 oktober tot 1 mei alle nachten open en wordt de 2-gradenregeling geheel losgelaten. Humanitas Onder Dak Twente voert dit uit, in nauwe samenwerking met het Leger des Heils, Mediant en Tactus verslavingszorg. Na de komende winter wordt er geëvalueerd en halverwege 2023 wordt een besluit genomen over de invulling van de structurele permanente winternoodnachtopvang.

Wij zijn blij met dit besluit waarover we overeenstemming vonden tijdens de coalitieonderhandelingen met BBE, VVD en CU: “Zo zijn we weer een stap dichter bij een stad waar niemand op straat hoeft te slapen, tegelijkertijd is de noodopvang geen echte oplossing in de strijd tegen dakloosheid. Dat is een thuis.”

En nu zijn we in december 2022. Het is koud, guur weer. Energiecrisis, torenhoge inflatie, rijen bij de Voedselbank en mensen slapen op stoelen in de daklozenopvang.

In de actualiteitenraad zeg ik: “Het is schokkend om in de Tubantia van 30 november te lezen dat mensen op stoelen slapen in de daklozenopvang in Enschede. Ook las ik meermaals in de krant over het stelletje dat in een tentje in het Volkspark bivakkeert. Wat deze mensen overkomt, maakt mij verdrietig. Kunnen we daar nou samen geen oplossing voor bedenken?”

Zie hieronder de vragen die ik toen stelde:

1. Wat gaat u doen om deze problemen op te lossen? Meerdere wethouders zijn verantwoordelijk voor dit vraagstuk. Kunt u aangeven wie in het college waarmee aan de slag gaat?

2. Hoe gaat u op de korte termijn het brede palet aan woonmogelijkheden (zoals bijvoorbeeld Paradijsvogelwoningen, woningen op het terrein van Mediant) voor de gehele groep uitbreiden? Die recht doen aan onze woonvisie, namelijk dat iedereen recht heeft op een dak boven z’n hoofd.

3. We praten al jaren over meer woningen voor deze groep. Hoeveel woningen zijn er inmiddels bij gekomen, hoeveel gaan er nog komen en wat doen de woningcorporaties in de prestatieafspraken concreet in aantallen?

En weer tref ik vooral een college dat zegt heel hard te werken. En dat waarschijnlijk ook doet. Maar waaraan dan, vraag ik mij inmiddels af? In de praktijk lijken we geen stap verder te komen. Er zijn niet meer mensen die een eigen thuis hebben gekregen dan de jaren hiervoor, terwijl dat wel de bedoeling is. En om eerlijk te zijn, ik weet het ook even niet meer. Hoe krijgen we de juiste mensen in beweging om eindelijk eens echt dak- en thuisloosheid op te lossen en niet alleen maar te ‘managen’? Wie het weet mag het zeggen, ik houd mij aanbevolen. Tot die tijd zijn we helaas, met heel veel pijn in mijn hart en ontzettend veel mensenleed verder, weer terug in 2013.