Begrotingsoverleg, betoog van onze fractievoorzitter

We zijn nu 3 jaar onderweg. En als ik door de stad fiets, moet ik zeggen dat ik trots ben op onze stad. Enschede is de afgelopen jaren nog mooier geworden. Ze heeft zich ontwikkeld, van een plaats in het Oosten tot een bijzonder stad aan het begin van Europa.

Zelf heb ik in al deze jaren onze stad nog beter leren kennen; de mensen, de rauwe randjes en haar schoonheid. Vanavond bespreken we alweer de laatste begroting van deze coalitie. Het is niemand ontgaan, de afgelopen jaren waren niet altijd makkelijk. Wij hebben met elkaar geworsteld en gevochten, maar we hebben elkaar gelukkig nog vaker gevonden. Gevonden op de onderwerpen waarvoor ik de politiek in ben gegaan: om het verschil te maken in het leven van mensen.

Trots

Bijvoorbeeld door de speeltuinen serieus meer geld te geven en daardoor alle kinderen fijn te kunnen laten spelen in hun eigen buurt. Maar ook door de stad veiliger te maken voor meisjes en jonge vrouwen. Wij hadden dit niet gekund zonder dappere inwoners, zoals Myrthe, die zich uitsprak tegen seksuele intimidatie en 17.000 bondgenoten vond. Maar, het was ons niet gelukt zonder de medestanders uit deze raad zodat we konden samenwerken op de inhoud. Dank.

De afgelopen jaren hebben we veel bereikt. Wij hebben inwoners de kans gegeven te groeien, op hun eigen manier, door het Twents Fonds voor Vakmanschap. Samen met bijna duizend anderen hebben deze Enschedeërs hun diploma gehaald. Dit is een pareltje, ga daar mee door! Maar we zijn ook trots op de keuze om de medewerkers van het ‘nieuwe beschut werken’ zelf in dienst te nemen bij de Gemeente. Dat is geen symbool politiek, dit is het leven van inwoners zekerder maken. Of het aanvullen van de uitkering voor 18, 19 en 20 jarigen, zodat zij wél mee kunnen doen en een huisje kunnen huren. Ik ken weinig gemeenten die dit al voor elkaar hebben.

Natuurlijk zijn wij ook trots op het nieuwe beleid Rondkomen met je inkomen, de nieuwe Maatregelverordening, het plan Laaggeletterdheid, structureel geld voor kansengelijkheid, een groenere stad, een start met basisbanen en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Mensen vragen vaak ‘waarom zit je in de politiek’? Daarom.

Corona

Het was niet makkelijk, 2 jaar van deze periode is het corona tijd geweest. We zijn in staat gebleken allerlei dingen te verzinnen om mensen te helpen, van de TOZO tot de culturele sector. We zien gelukkig een veerkrachtige stad, maar de PvdA houdt haar hart vast.

En, we krijgen gewoon nieuwe uitdagingen, zoals energie armoede, een onderwerp waar we sinds 2017 aandacht voor vragen en waar we miljoenen voor hebben gekregen vanuit het Rijk. Wij zijn blij met de toezegging van de wethouder dat we een evaluatie krijgen van deze bestede miljoenen en wat dit heeft gedaan voor inwoners die te maken hebben met energiearmoede.

Investeringsagenda

Ook de recente ontwikkelingen vanuit het Rijk tekenen onze gesprekken en deze begroting. Eindelijk neemt het Rijk haar gemeenten serieus. Wij zijn blij met de inzet van de middelen voor jeugd en met het voorstel om de laatste 6 ton bezuinigingen op het sociale domein in de prullenbak te gooien.

Het college stelt zelfs een zeer ruime investeringsagenda voor van 25,7 miljoen voor 9 projecten. Als we kijken naar de rest van het land, dan zien wij weinig andere gemeenten die geld hebben om te investeren, dus die ruimte en ontwikkeling is mooi.

Wij hebben hier wel zorgen over, namelijk hoe een deel van het geld in deze agenda bij elkaar is gevonden. Dit is wat technisch, maar niet onbelangrijk. Financieel gezien zat het sociale domein ruim in haar jasje, het voorstel is dat jasje iets minder ruim te maken. Maar, onze zorg is: Wat als er nieuwe, structurele tegenvallers ontstaan, zoals in 2018? Dan hebben plots weer ‘een te duur’ sociaal domein. Laat het duidelijk zijn, de PvdA zal dan niet akkoord gaan met plannen die bezuinigingen op het sociale domein voorstellen.

Werk – banen

Dit investeringsfonds zegt banen op te gaan leveren, 10.000 volgens het college. Maar, wij vragen ons wel af, om hoeveel banen gaat het en welke banen? En op welke manier? Wij kunnen én moeten het goede voorbeeld geven. Als wij in Enschede zo gaan investeren in werk, dan moet dit GOED werk zijn, tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden, waarbij wij zelf talent in huis halen en ze niet in flexcontracten bij een externe stoppen. Het geld is ervoor gereserveerd in deze begroting, dus het kan. Laat dit ook duidelijk zijn in de aanbestedingen Enschede bouwt, met fatsoenlijke banen.

Wij toetsen de plannen op een aantal, voor ons, belangrijke randvoorwaarden: maatschappelijke impact, betaalbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid. En, hoe dragen ze bij aan de opgaven die we ook hebben voor het huisvesten van statushouders, spoedzoekers, jongeren, ouderen en speciale doelgroepen. De voorgestelde ontwikkelingen in Twekkelerveld, de Hanenberglanden en Zuid passen hier goed in, maar zijn pas het begin.

Verdeeldheid  

Maar, als ik door de stad fiets, voel ik echter niet alleen maar trots…. Al bijna 2 jaar werkt de corona crisis als een vergrootglas. De ongelijkheid groeit. Ik zie mensen om mij heen worstelen, bijvoorbeeld met het betalen van de energierekening. Voor veel Enschedeërs is het leven inmiddels een stoelendans, met structureel te weinig stoelen. Mensen vallen af en komen er niet meer in.

Wonen

Het is aan ons, college en raadsleden, om dit niet te accepteren en extra stoelen aan te schuiven. Dat begint met ervoor te zorgen dat iedereen in onze stad zonder zorgen fatsoenlijk en betaalbaar kan wonen. De cijfers laten echter zien dat de uitwassen uit de randstad de trein hebben genomen naar Enschede. Voorkom dat beleggers onze stad overnemen, huizen zijn om in te wonen en niemand heeft er 10 nodig. Wij zijn blij met de toezegging van de wethouder dat hij snel komt een voorstel over het toepassen van de Wet Opkoopbescherming.

Onze stad vraagt om volkshuisvesting waar iedereen, ook als je alleen bent, een huis kan vinden en van je eigen huis een thuis kan maken. Want een huis is zo veel meer dan een dak boven het hoofd, het is een plek om naar terug te gaan na een lange werkdag, om samen te komen met vrienden, om verjaardagen te vieren met familie. Of, wanneer het nodig is, je kind weer in huis kan nemen, ook al heb je een bijstandsuitkering. Dus, wanneer gaan wij, net als Tilburg, aan de slag met de kostendelersnorm?

Eerlijk is eerlijk, wij hebben het nog lang niet opgelost, er zijn nog genoeg uitdagingen, maar we hebben het beleid wel bij kunnen sturen. Ik wil daar de medestanders aan mijn rechterhand voor danken.

Meedoen

De PvdA wil dat iedereen mee kan doen in onze stad. We willen dat kinderen veilig opgroeien en vrij kunnen spelen. Gelukkig hebben wij veel speeltuinen in Enschede. Deze plekken zijn van onschatbare waarde. Daarom zijn in de zomernota de benodigde middelen toegekend aan de speeltuinen. Wij willen dat ze in het nieuwe jaar direct aan de slag kunnen met hun plannen. Wij verwachten dat het college er zorg voor draagt dat het geld dan beschikbaar is.

Maar, meedoen is niet vanzelfsprekend voor de duizenden (jonge) mantelzorgers in onze stad (en dat worden er steeds meer). Het is liefdevol maar ook zeer zwaar en het vraagt vooral van de vrouwelijke deel van onze stad een grote prijs. Daarom doen wij, samen met CU, het voorstel in om nu eens concreet te gaan werken aan plannen om deze inwoners te ondersteunen.

Kansrijk

De PvdA staat voor een politiek van de toekomst. Wij staan nu op een punt in de tijd waar we volop kunnen én moeten investeren in de jongste generatie. Wij zijn ervan overtuigd, om gelijke kansen te creëren, moet je ongelijk investeren. Gebruik de kansenkaart die gemaakt is en je ziet in welke wijken we extra dingen moeten doen. Wij zijn ontzettend blij met het structurele geld dat wij in deze begroting vrij maken voor kansengelijkheid, jaarlijks goed voor 400. 000 euro.

Wij krijgen de komende 2 jaar 2,9 miljoen, vanuit het Nationaal Programma Onderwijs. Dit geld mag niet vrijvallen, dit geld is extra en hard nodig. Het moet dus extra blijven!!! Maak inzichtelijk wat we ermee gaan doen, volg daarin de adviezen van de scholen vanuit hun eigen notitie “kansengelijkheid, een sterk fundament voor elk” dat besproken is tijdens het diner met raadsleden. De scholen spreken over het versterken van het sociale netwerk en life skills.

Extra hulp is ook nodig voor de kinderen die, met hun ouders, slachtoffer zijn geworden van het toeslagenschandaal. Gelukkig zien wij een actieve wethouder hierop en krijgen we nu extra middelen van het Rijk. Wij zien graag dat de wethouder aan de slag gaan met de aanbevelingen van de ‘Missing Chapter Foundation’.

Maar, er is nog meer te doen. Er moet extra aandacht en inzet komen op snelle GGZ, de pleegzorg vraagt om extra handen. In de begroting staan mooie zinnen over gezond opgroeien. Maar, zijn we ons er bewust van dat het zeer ingewikkeld is om gezond op te groeien als je in armoede leeft? Wij willen de pilot uit Zaanstad nauwlettend volgen, waarbij een paar honderd gezinnen een paar jaar lang gewoonweg 150 euro per maand extra krijgen.

Tot slot

De wereld is nog lang niet perfect, maar Enschede is mooier geworden. Daarom is de Partij van de Arbeid trots op wat we de afgelopen jaren bereikt hebben. Maar we zijn natuurlijk, als PvdA’ers nooit tevreden. Ik hoor vaak collega’s zeggen “komen die rooien weer”. Maar weet u, dat is het grootste compliment dat u ons kan maken, het werk is immers nooit af, wij zijn pas net begonnen.

Wij hebben een optimistisch toekomstbeeld voor ogen. Met bestaanszekerheid voor iedereen, zodat je kan leven in plaats van overleven. Enschede is de mooiste stad van het land, dankzij 160 duizend prachtige mensen. Die mensen verdienen optimisme en energie. Deze begroting heeft dat optimisme en daarom zijn wij er trots op.

We zijn weer een stap dichterbij een kansrijk Enschede voor al haar inwoners.