Al jaren in armoede, door een fout van de overheid

Op 28 februari jl. is er een artikel verschenen in de NRC met als titel “Al jaren in armoede, door een fout van de overheid”. In dit artikel wordt duidelijk gemaakt dat gezinnen in armoede toeslagen moeten terugbetalen waar zij recht op hebben. De overheid weet dit al jaren, maar krijgt het probleem niet opgelost. De regels rond uitkeringen, toeslagen en belastingen zitten elkaar bij deze groep in de weg, op een manier die niemand zo had bedoeld.

Wat gaat hier mis? Het probleem speelt bij een specifieke groep: samenwonenden van wie de ene partner geen inkomen heeft, en de andere een kleine UWV-uitkering of een heel laag salaris. Samen worden zij aangevuld tot bijstandsniveau, door de gemeente. Zij hebben dus twee inkomstenbronnen. Daar bovenop horen zij maximale toeslagen te krijgen, zoals zorg- en huurtoeslag. Maar dat gebeurt niet.

Deze groep moet vaak grote bedragen aan toeslagen terugbetalen, omdat hun bruto-inkomen onbedoeld hoog uitvalt.

De gemeente Nijmegen heeft hier onderzoek naar gedaan. Zij gingen op zoek naar stellen die een kleine aanvullende bijstandsuitkering krijgen, bovenop ander inkomen. Er kwamen 49 stellen in beeld, van wie er 34 toestemming gaven hun situatie te laten onderzoeken door sociaal raadslieden. Bijna al deze stellen leefden onder het bestaansminimum, doordat zij toeslagen mislopen.

Hun financiële nadeel bleek onderling sterk te verschillen. Van zo’n 200 euro tot 1.800 euro per jaar.

In Arnhem heeft een inwoner een rechtszaak aangespannen, met hulp van sociale raadslieden. In de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep in deze zaak, heeft de CRB besloten de gemeente Arnhem in het ongelijk te stellen en heeft de inwoner van die gemeente in het gelijk gesteld. Gemeente Arnhem heeft het inkomen van de inwoner moeten aanvullen tot het bestaansminimum, met terugwerkende kracht.

Daarom heeft Rienke aan het College de volgende vragen gesteld:
Wat vindt het College hier eigenlijk van?
Hoeveel inwoners kent Enschede die onder deze specifieke groep vallen en recht hebben op een aanvulling, zodat ze niet onder het bestaansminimum hoeven te leven?
Kan het college de extra middelen inzetten, zodat professionals die daarvoor bedoeld zijn Enschedese inwoners bij kunnen staan?

Wethouder Arjan Kampman was al op de hoogte van het artikel en de uitspraak van de rechter. Hij had dit al uitgezet binnen het ambtelijk apparaat. De landelijke overheid maakt de regels soms zo ingewikkeld dat de uitvoeringsinstanties het soms ook niet meer weten, waardoor er mensen tussen wal en schip raken. En vaak is het dan zo dat de gemeente het moet gaan oplossen.

Onze gemeente gaat dit verder onderzoeken en mensen, die daar recht op hebben, datgene geven wat hen toekomt. Dit kan vanuit de bijstand georganiseerd worden. Wij gaan ervan uit, Arjan kennende, dat dit serieus wordt opgepakt en wij er voor onze burgers zijn, zoals ze dat van ons mogen verwachten.