Goede uitgangspunten, maar nu zijn scherpere keuzes nodig
De ter visie liggende nota “Koers voor mobiliteit, Mobiliteitsvisie Enschede: Leefbaar, aantrekkelijk en bereikbaar” gaat in haar titel uit van de juiste volgorde door leefbaar en aantrekkelijk voorop te stellen en bereikbaarheid daarop te laten volgen. Want, zoals in de samenvatting van de nota (pag. 6) terecht wordt opgemerkt: “ … heeft mobiliteit een grote invloed op de openbare ruimte en de aantrekkelijkheid daarvan”. Wij onderschrijven ten volle de uitgangspunten van deze nota.
Als er iets is dat de nota duidelijk maakt is het dat niet tegelijkertijd de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van het stads centrum en anderzijds een onbelemmerde groei van het autoverkeer daardoorheen bevorderd kunnen worden.
In de nota is aan het binnen singelgebied terecht de meeste aandacht gewijd. Het binnen singelgebied biedt niet alleen voor Enschede maar voor de gehele (Eu)regio de mogelijkheid een echt grootstedelijk milieu te ontwikkelen als centrum voor de regio. Voor de toekomst van Enschede is dit een gouden kans, want het maakt Enschede aantrekkelijk voor de vestiging van nieuwe (start-up) bedrijven en kennisinstellingen en als ideale vestigingsplaats voor startende gezinnen in een grootstedelijk gebied met een rijk scala aan basisvoorzieningen en veel mooi groen in de directe omgeving van de stad. Deze potentie van Enschede dient ten volle benut te worden als we van Enschede een moderne bloeiende stad met een mooie toekomst willen maken en de Regio willen behoeden voor krimp.
Kernvraag voor het toekomstige mobiliteitsbeleid binnen dit singelgebied is of de gewenste groei van het fietsgebruik en openbaar vervoer gestimuleerd kan worden zonder het autogebruik te beperken. Doelstelling van de nota is weliswaar dat het autoverkeer door het binnen singelgebied op termijn met 15 % verminderd moet worden, maar het is teleurstellend dat men in de uitwerking die doelstelling denkt te kunnen bereiken zonder voluit voor langzaam verkeer en openbaar vervoer te kiezen. Naar onze mening is het onmogelijk dat te bereiken zonder dat het autoverkeer op sommige punten beperkingen worden opgelegd bij het gebruik van de openbare ruimte. Men kan nu eenmaal niet iedereen te vriend houden in de beperkte openbare ruimte die het binnensingelgebied te bieden heeft.
Verder is onduidelijk of er in deze mobiliteitsvisie voldoende wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen zoals:
. Elektrische bezorgfietsen
. Toename scootmobiel verkeer
. Komst elektrische steps
. Komst elektrische wagentjes (Biro)
Ook daar moet met name de binnenstad op voorbereid en toegerust zijn.
Als men de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid voor bewoners en bezoekers van het binnensingelgebied werkelijk wil bevorderen past nu niet pappen en nathouden. Er zullen nu scherpe keuzes gemaakt moeten worden, want met behoud van de doorgaande routes voor het autoverkeer via de binnen ring zoals in de nota wordt bepleit zijn die doelstellingen voor leefbaarheid en aantrekkelijkheid niet haalbaar.
Concreet betekent dit dat wij van mening zijn dat bij de ontwikkeling van het mobiliteitplan voor het Binnensingelgebied gekozen moet worden voor indeling van Enschede in 4 ruimtelijke zones: 1: het stadserf; 2: de overige binnenstad (zone A van de nota); 3: het overige binnensingelgebied; 4: het gebied buiten de singels.
Voor deze 4 zones moeten dan de volgende uitgangspunten gelden:
Stadserf: alleen voetgangers en fietsers, geen toegang voor motoren, bromfietsen en scooters; inrichting exclusief gericht op verblijfskwaliteit, strikte handhaving van een streng ontheffingsbeleid voor leveranciers en eigenaren van bedrijfspanden.
Overige binnenstad (zone A in de nota): ruimte afgestemd op comfort voor fietsers, voetgangers en openbaar vervoer; beperkte bereikbaarheid voor autoverkeer; geen doorgaand autoverkeer; vormgeving van de “binnenring” als ring van pleinen en fietsroute rondom de binnenstad
Overig binnen singelgebied: fiets, OV en autoverkeer in balans; autoverkeer overal max 30 km/uur; autoverkeer alleen voor bereikbaarheid van parkeergarages, woningen en bedrijven; toelevering van bedrijven alleen via milieuvriendelijk transport; zo snel mogelijk dieselvrij. Kort samengevat voor auto’s: alles bereikbaar maar niet doorsteekbaar
Gebied buiten de singels: zoals omschreven voor gebied C in de nota
Ons voorstel heeft twee ingrijpende gevolgen voor de inhoud van het beleidsplan in de nota:
- De mobiliteit in het binnen singelgebied voor auto`s wordt beperkt, maar niet onmogelijk gemaakt. In feite betekent het voorstel dat de binnenring uit het stelsel van doorgaande routes voor het autoverkeer wordt weggehaald. Dat zou op korte termijn verwezenlijkt kunnen worden door knippen (en handhaven ervan) in de volgende 4 delen van de binnenring: 1: Molenstraat, 2: in de route van Kuipersdijk naar Oldenzaalsestraat, 3: in de route Deurningerstraat, Raiffeisenstraat, de Ruyterlaan, Parkweg, en 4: in de route de Ruyterlaan, Ripperdastraat, Haaksbergerstraat.
Dit veroorzaakt mogelijkerwijs veel sluipverkeer en dus is het beter uiteindelijk te komen tot een sectoren-plan (zoals in de stad Groningen) waarin autoverkeer binnen de 5 a 6 sectoren van het binnen singelgebied mogelijk is om zo parkeergarages en andere bestemmingen voor bewoners en bezoekers, leveranciers, voor de auto bereikbaar te houden, maar waar verkeer van sector naar sector alleen via de Singelring kan plaatsvinden. Een dergelijk plan is al enkele jaren geleden door mij op de motiemarkt en in de stedelijke commissie toegelicht.
- Het is duidelijk dat bij een dergelijke keuze voor het autoluw maken van het binnensingelgebied de druk van het autoverkeer op de singel zal toenemen. Het is echter ook logisch dat het gebruik van de auto voor ritten binnen het binnen singelgebied duidelijk zal afnemen. Desondanks zullen ingrijpende maatregelen aan de singels en vooral aan de kruispunten met de hoofdinvalswegen waarschijnlijk noodzakelijk zijn. Wij realiseren ons dat dit geen eenvoudige opgave zal blijken te zijn, maar de Singels zijn bedoeld voor deze taak en het Binnen singelgebied zal er enorm van profiteren.
De keuze tégen het in de nota voorgestelde wegenstelsel in het binnensingelgebied en vóór het bovenstaande voorstel is de belangrijkste scherpe keuze die nu gemaakt zal moeten worden om de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van het gehele binnen singelgebied als onderscheidende kern voor een mooie toekomst van Enschede en de Regio te waarborgen.
J.H Voogd
Lid werkgroep van de PvdA Afd. Enschede
