Raadsonderzoek Participatiewet en Wet Maatschappelijke Ondersteuning

De lokale uitvoering van de gedecentraliseerde wet- en regelgeving in het sociaal domein (onder meer Participatiewet, WMO) leidt al enige tijd tot veel discussie in Enschede. Er leven zorgen over de vraag of de uitvoering van deze wetten voldoende rekening houdt met de individuele omstandigheden van inwoners en of de gemeente wel maatwerk levert.

Sinds november 2020 is de gemeenteraad daarover in gesprek met het Diaconaal Platform Enschede (DPE). DPE staat dagelijks in contact met Enschedeërs die maar moeilijk rond kunnen komen of de wegen naar hulp niet (zelfstandig) weten te bewandelen. Vanuit hun ervaringen vraagt het Platform de Raad om een onderzoek te doen naar de uitwerking van de Participatiewet en WMO en waar deze regelgeving en uitvoering maatwerk belemmeren. Aangevuld met de vraag of de gemeente Enschede de beroep- en bezwaarprocedure gebruikt als een mechanisme om mensen uit te sluiten van zorg, ondersteuning en geld. Voor hen is de maat nu echt vol en vragen zij om een onderzoek onder verantwoordelijkheid van de raad.

Op 8 februari jl. spraken we in de stedelijke commissie over zo’n onafhankelijk onderzoek. In het bijzonder om de ruimte voor lokaal maatwerk te bepalen en te achterhalen in hoeverre daar gebruik van wordt gemaakt. Wij en de gemeenteraad zijn het erover eens dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen.

Ingewikkeld en vol regeltjes

In de afgelopen jaren heb ik regelmatig contact gehad met het Diaconaal Platform. Ik heb een ochtend mee mogen lopen. Dat was verhelderend, maar ook confronterend. En het beeld klopt, het Diaconaal Platform is een van de plekken waar mensen naartoe gaan als ze hulp nodig hebben in de wereld die wij met z’n allen gecreëerd hebben: ingewikkeld en vol regeltjes. En daar zit wat ons betreft ook een deel van de reden waarop mensen mede vastlopen: het is te ingewikkeld, met soms schrijnende situaties tot gevolg. Inwoners zitten soms op een rotonde zonder afslagen. Zie dan maar eens de weg naar boven te vinden.

Enschede niet uniek:

Wij hebben niet de illusie dat Enschede uniek is in deze. Overal in het land piept en kraakt het. Kijk maar naar alle onderzoeken en publicaties (Instituut voor Publieke Waarden, ombudsman, toeslagenaffaire). Gelukkig hebben wij in dit college al een mooie beweging gemaakt, door de maatregelverordening aan te passen en door het nieuwe armoedebeleid unaniem vast te stellen. Daarin hebben we juist extra maatwerk toegevoegd.

Dat is iets waar wij trots op zijn. Lokaal zoeken wij wel degelijk naar de ruimte die wij kunnen bieden voor maatwerk en stellen we dat ook vast in raadsvoorstellen. Dat het sommigen niet ver genoeg gaat, dat weten we. Echter, wij vermoeden (en daarom vinden wij dit onderzoek wenselijk) dat de beperkingen komen door landelijke regelgeving en niet door lokale onwil.

Onderzoek

Wij zijn voor het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek naar de feiten, met als doel inzichten te verwerven in de uitwerking van de Participatiewet en de WMO. En met de uitkomsten positief constructief aan de slag te gaan.