De begroting: deze vraagt van ons allen dat we even stilstaan. Hoe gaat het met de stad? Hoe voelen onze inwoners zich? Zijn we op de juiste koers?
Corona speelt onmiskenbaar een hoofdrol in die reflectie. Velen van ons zullen het herkennen, het gevoel alsof we in een verkeerde film zitten. Als ik naar mijn ouders ga, is het opletten geblazen. Afstand houden, geen knuffel geven, in de buitenlucht afspreken en elkaar alleen maar treffen als het echt nodig is. Iedere Enschedeër herkent deze trieste realiteit.
Ook deze raad is geraakt. Een aantal plekken in deze zaal zijn leeg. Onze burgemeester heeft de gevolgen van Corona aan den lijve ondervonden. Via een persoonlijke brief in de krant heeft hij ons deelgenoot gemaakt van zijn strijd. Mooie, kwetsbare woorden van onze burgervader. Vanaf deze plek wensen wij hem veel sterkte en een spoedig herstel.
De coronacrisis heeft onze wereld op zijn kop gezet. Er zijn maar weinig mensen die de anderhalve meter samenleving een verbetering vinden. Dit kan niet het ‘nieuwe normaal’ zijn. Maar, ik vraag me ook af, was het oude normaal eigenlijk wel zo goed? Zijn we dingen niet gewoon gaan vinden, die helemaal niet gewoon zijn?
Onzekerheid en verschillen
Voor ons werkt deze crisis als een vergrootglas. Het laat scherp zien dat de bestaande verschillen in de samenleving nog groter zijn geworden. Rijke mensen zijn er de afgelopen maanden 6 miljard rijker op geworden. Dat, terwijl steeds meer mensen in permanente onzekerheid leven. Zij werken hard en veel, maar krijgen daar steeds minder voor terug. Onze economie schuift risico’s af op mensen die deze risico’s niet kunnen dragen. Flexwerkers, jongeren, ZZP’ers.
De ongelijkheid in het onderwijs groeit. Onze fantastische leraren staan onder grote druk. Zij moesten in een klap online lesgeven, terwijl zoveel kinderen de fysieke aanwezigheid op school nodig hebben om goed te kunnen leren.
Lange termijn corona effecten
Dan terug naar deze begroting. In de behandeling vorige week hebben we uitvoerig gesproken over diverse onderdelen, dat zullen we nu niet herhalen. De PvdA kan zich vinden in deze begroting, waar we niet verder bezuinigen omdat we tekorten hebben. Reserves zijn er voor barre tijden en dat moment is nu. Ook gaan we investeren in de stad en hebben we richting 2024 een meerjarig structureel sluitende begroting. Dat is iets om trots op te zijn, juist in deze tijd.
Echter: de PvdA wil én verwacht méér dan dit.
We willen visie: op de stad, haar inwoners en hun toekomst. De corona crisis is een van de grootste crisissen van onze generatie, alleen dat al maakt het tot de grootste opdracht voor de komende jaren. Daarom dienen wij, samen met BBE, D66, VVD en CU de motie ‘Enschede sterker uit de corona crisis’ in.
Want, midden in de crisis moeten we ook vooruit durven kijken. Het is voor ons essentieel om nu inzicht te krijgen in de aard en omvang van de lange termijn effecten voor onze inwoners. Alleen op die manier kunnen we weloverwogen de juiste keuzes maken voor de toekomst en inwoners perspectief bieden. In een stad waar we allemaal onze bijdrage leveren en samen delen in voorspoed en tegenslag.
Niet alles is met geld te waarderen, het gaat over wat je met elkaar deelt, iedereen erbij houden. Mensen die naar je omkijken als je even niet goed in je vel zit. De pandemie heeft gezorgd voor verbroedering. Noaberschap was sterker dan ooit. Inwoners lieten massaal zien dat ze om elkaar geven en bereid zijn om te delen. Wij hebben de afgelopen maanden Enschedeërs gezien die hoop brengen.
Bestaanszekerheid
Zoals we Enschede de afgelopen maanden hebben gezien, dat is de manier waarop wij verder willen. En dat kan ook. Als je begint bij bestaanszekerheid voor iedereen: met vaste grond onder de voeten, kan je hoger springen en vooruit komen in het leven.
Dezelfde kansen voor inwoners in alle wijken. Dat is nu niet het geval. De gemiddelde levensverwachting in Stokhorst is jaren hoger dan in de Wesselerbrink. Het ultieme schrijnende bewijs dat ongelijkheid tussen wijken groot is. Ook in onze stad.
Om gelijkheid te bevorderen, moet je ongelijk investeren. Investeer daarom in de Wesselerbrink. Zodat het daar nog fijner wonen is, met betaalbare en goede huizen, dat de leefbaarheid op peil is, door voldoende groen en dat kinderen veilig buiten kunnen spelen. De wijk bruist van de goede ideeën, kijk naar de Magneet of de fantastische inzet van wijkbeheerder Ton. Stimuleer dat, versterk initiatieven en wees die sterke bondgenoot die je als gemeente moet willen zijn.
Werk
Bijna drie miljoen mensen hebben nauwelijks een vangnet of werken geen vast aantal uren. Te veel werk van betekenis wordt niet beloond en te veel kansen voor een mooie toekomst blijven onbenut. Ga ook nu aan de slag, met omscholing en ondersteunen, zodat mensen van WERK naar WERK kunnen. Neem het voorbeeld van de horeca en de zorg, prachtig. Breid dit uit.
Start met de basisbanen, banen die we belangrijk vinden zoals conciërges en wijkbeheerders. Zet mensen in daar waar extra handen nodig zijn. Want niemand hoeft ongewenst thuis te zitten nu er zoveel is dat de samenleving nodig heeft. Wees niet bang voor het eisen van de werkgarantie: als we ondernemers helpen, bijvoorbeeld vanuit het Fonds Wederopbloei, dan willen we ook dat de medewerkers in dienst blijven.
Wonen
We willen dat iedereen in onze stad zonder zorgen fatsoenlijk en betaalbaar kan wonen. De cijfers laten echter zien dat de uitwassen uit de randstad de trein hebben genomen naar Enschede. Ga dat tegen. Een woning is geen gouden belegging maar een plek om thuis te kunnen zijn. Huizen zijn om in te wonen en niemand heeft 10 huizen nodig.
Daarom moeten we bouwen, bouwen, bouwen. Met het bouwproject Centrumkwadraat komen we in de juiste richting. Betaalbare koop- en huurwoningen en plek voor doorstromend talent, van élk niveau. Onze stad vraagt om volkshuisvesting waar iedereen, ook als je alleen bent, een huis kan vinden en van je eigen huis een thuis kan maken.
Kansengelijkheid
Kinderen hebben het recht op de allerbeste mogelijkheden, om de kans te krijgen iets van het leven te maken. Gelijke kansen zijn essentieel voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar, waarin we kunnen omgaan met verschillen.
Wij staan op een punt in de tijd waar we nog kunnen zorgen dat de jongste generatie alle kansen kan grijpen die ze willen en dat ze onze stad verder brengen als wij het niet meer kunnen. Investeer nu in die generatie en zorg bijvoorbeeld dat taal en laaggeletterdheid geen drempel meer vormen.
Tot slot, wij hebben een optimistisch toekomstbeeld voor ogen. Een beter normaal. Met bestaanszekerheid voor iedereen als basis, zodat we allemaal vooruit kunnen komen.
Enschede is de mooiste stad van het land, dankzij 160 duizend prachtige mensen. Die mensen verdienen het optimisme, de energie en gelijke kansen voor iedereen. Dat is ons plan voor een eerlijk en fatsoenlijk Enschede.
